تعیین جنسیت
تعیین جنسیت رو میتوان با یک مشاوره مامایی خوب به راحتی انجام داد. شاید سوالی که ذهن همه پدر و مادرها را پس از اطلاع از بارداری درگیر خود میکند این است: فرزند ما دختر است یا پسر؟ بعضی از خانواده ها برای تعیین جنسیت فرزند خود روز شماری میکنند و نمیتوانند برای این موضوع صبر کنند، این درحالیست که شاید برخی دیگر ترجیح میدهند جنسیت فرزند خود را تا زمان زایمان متوجه نشوند.
تنها شخصی که میتوان برای مشخص کردن تعیین جنسیت جنین به او اعتماد کرد پزشک است که با روش هایی که بر پایه علم است میتواند جنسیت جنین را تشخیص دهد.شما میتوانید با ما مشاوره مامایی لیلا علی آبادی به راحتی تعیین جنسیت کنید.
با این حال خیلی از افراد بر اساس تفکرات قدیمی مانند نحوه حمل نوزاد توسط مادر یا اینکه مادر میل به خوردن چه غذاهایی دارد، درباره پسر یا دختر بودن نوزاد حدس هایی میزنند، اما همه ما میدانیم که این تنها یک حدس است و نمیتوان با این روش ها جنسیت جنین را مشخص کرد.
در اینجا انواع روش های مشخص کردن جنسیت جنین را که بر پایه علم روز دنیا میباشند، بیان خواهیم کرد.
تعیین جنسیت جنین چه زمانی انجام میشود؟
مشاوره مامایی به شما کمک میکنه تا بتونید تو بهترین زمان تعیین جنسیت کنید.شاید این موضوعی که الان خواهم گفت کمی عجیب باشد اما حقیقت دارد. برخلاف تصورات ما که فکر میکنیم باید چند ماه از زمان بارداری بگذرد تا جنسیت جنین تعیین شود، تعیین پسر یا دختر بودن جنین در زمان لقاح و ترکیب کروموزوم های جنسی از جانب پدر و مادر انجام میشود. اما چگونه؟
تمامی تخمک های جنس مؤنث حاوی کروموزوم هایی از نوع X است، درحالیکه اسپرم جنس مذکر یا دارای کروموزوم X است یا اینکه کروموزوم Y دارد. حین لقاح یک تخمک با یک اسپرم ترکیب میشود. در صورتی که اسپرم حاوی کروموزوم Y با تخمک، که دارای کروموزوم X است ترکیب شود، جنسیت جنین مذکر بوده و فرزند پسر است.
اما اگر اسپرم حاوی کروموزوم X با یک تخمک، که همواره دارای کروموزوم X است ترکیب شود جنین مؤنث بوده و فرزند دختر است. همه این ها به این معنی است که جنسیت فرزند شما به کروموزوم های جنس مذکر یعنی پدر وابسته است.
جالب است بدانید ۷۰ ژن مختلف بر روی کروموزوم های جنسی وجود دارند که جنسیت نوزاد را مشخص میکنند. بنابراین در طول دوران بارداری، قرار گرفتن در معرض هورمون هایی که بر ژن های جنین اثر میگذارند میتواند تاثیر مستقیم بر روی آناتومی، فیزیولوژی و یا حتی رفتار کودک داشته باشد.
اما چه زمانی مادر میتواند جنسیت فرزند خود را متوجه شود؟
در قسمت قبل مشخص شد جنسیت جنین در زمان لقاح تعیین می شود. اما مادر چه زمانی میتواند متوجه شود که فرزندش پسر است یا دختر؟
اینکه پدر و مادر چه زمانی می توانند جنسیت کودک خود را بفهمند به عوامل مختلفی بستگی دارد. والدین معمولا باید تا اواسط بارداری یعنی اواسط سه ماهه دوم، زمانی که اندام تناسلی جنین در سونوگرافی قابل مشاهده است، برای تعیین جنسیت جنین صبر کنند.
مادر تقریباً در این زمان میتواند جنسیت فرزند خود را متوجه شود. اما امروزه با پیشرفت علم مادران باردار میتوانند با انجام آزمایش خون در حدود هفته دهم بارداری یعنی در پایان سه ماهه اول، از جنسیت فرزند خود آگاه شوند. البته یک آزمایش یا روش واحد وجود ندارد که برای همه استفاده شود بلکه پزشکان برای هر نفر طبق شرایطی که دارند روش خاصی را برای مشخص کردن جنسیت جنین در نظر میگیرند.
به هرحال برای فهمیدن زودتر جنسیت جنین پزشک می توان از آزمایش های مختلفی در مراحل مختلف بارداری مادر استفاده کرد. با این وجود هیچ روش مطمئنی برای تشخیص جنسیت جنین در حال رشد با اطمینان صددرصدی وجود ندارد. روش هایی که در ادامه خواهیم گفت با اطمینان بسیار بالایی جنسیت جنین را تشخیص میدهند، اما برای اطمینان کامل از دختر یا پسر بودن نوزاد، تنها راه این است که تا زمان تولد نوزاد صبر کنید.
اکثر افراد با استفاده از روشهای زیر جنسیت فرزند خود را متوجه میشوند. البته باید توجه داشت که تشخیص جنسیت جنین اولویت اول برای روش های زیر نیست بلکه اولویت اول برای آنها تشخیص ناهنجاری های کروموزومی است.
روش های تعیین جنسیت
• تشخیص جنسیت جنین قبل از تولد با استفاده از بیوپسی
• تشخیص جنسیت به روش غیر تهاجمی
• تشخیص جنسیت جنین با استفاده از سونوگرافی
تشخیص جنسیت جنین قبل از تولد با استفاده از بیوپسی
تعیین جنسیت جنین قبل از تولد با استفاده از نمونه برداری یا بیوپسی بیشتر برای تشخیص بیماری ها و نقایص کروموزومی است. اما در حین انجام این روش ها جنسیت جنین نیز مشخص میشود. این روش خود به دو روش مجزا تقسیم میشود:
۱- نمونه برداری از پرزهای کوریونی جفت
۲- آمنیوسنتز
۱- به این روش، نمونه برداری از پرزهای کوریونی یا به اصطلاح CVS میگویند. این روش یک تست ژنتیکی است که معمولا برای تشخیص سندروم داون استفاده میشود. و اغلب بین هفته های ۱۱ تا ۱۳ بارداری برای جلوگیری از نقایص مربوط به اندام های جنین انجام میشود(در برخی مقالات علمی این مقدار بین هفته ۱۰ تا ۱۲ است).
پزشکان این روش را معمولا برای مادران بالای ۳۵ سال یا افرادی که سابقه ناهنجاری های کروموزومی در خانواده آنها وجود داشته است، تجویز میکنند. در این روش تعدادی از پرزهای جفت در شکم مادر که از جنین محافظت میکنند برای تجزیه و تحلیل ژنتیکی برداشته میشوند. این روش پر ریسک است و در یک درصد موارد احتمال سقط جنین و زایمان زودرس وجود دارد، بخصوص در مادرانی که گرفتگی، خونریزی یا نشت مایع آمنیوتیک دارند. پیشنهاد میشود اگر میخواهید این روش را انجام بدهید تحت نظر پزشک متخصص و باتجربه و همچنین در مراکز درمانی معتبر از این روش استفاده کنید.
۲- روش دیگری که در آن از نمونه برداری استفاده میشود، آمنیوسنتز است که در این روش برای تعیین جنسیت جنین ابتدا پزشک با استفاده از تکنیک سونوگرافی محل استقرار جنین را مشخص میکند و سپس با وارد کردن یک سوزن بسیار ظریف از شکم مادر، مقداری از مایع آمنیوتیک در داخل جفت را برداشت کرده و برای آزمایش از سلول های موجود در این مایع استفاده میکند. این روش به خاطر ریسک ابتلا به بیماری های مختلف معمولا پس از هفته ۱۵ بارداری انجام میشود.
تشخیص جنسیت به روش غیر تهاجمی
از این روش که به آن NIPT هم میگویند نیز معمولا برای تشخیص نقایص کروموزومی مانند سندروم داون استفاده میشود. این روش اغلب در هفته ۱۰ بارداری بکار برده میشود. توجه کنید که این روش برای تشخیص نوع بیماری های کروموزومی نیست بلکه صرفا وجود یا عدم وجود ناهنجاری کروموزومی را نشان میدهد.
در این روش نمونه خون مادر را میگیرند و برای چک کردن هرگونه نقص مرتبط با DNA جنین آنرا به آزمایشگاه میفرستند. نکته اینجاست که حین انجام آزمایش ها در این روش، جنسیت جنین نیز مشخص میشود. معمولا پزشکان این روش را تنها زمانی پیشنهاد میکنند که احتمال بیماری و نقایص کروموزومی در جنین وجود داشته باشد.
این احتمال در مادران بالای ۳۵ سال و در افرادی که سابقه تولد نوزاد با نقایص کروموزومی را داشته اند بیشتر است. از آنجایی این روش غیر تهاجمی است دادن نمونه خون برای شما و فرزندتان کوچکترین خطری ندارد.
تشخیص جنسیت جنین با استفاده از سونوگرافی
سونوگرافی رایج ترین، کم خطرترین و شاید مهمترین روش برای تعیین جنسیت جنین است. در این روش مادر روی یک تخت دراز میکشد و پزشک یا متخصص رادیولوژی وسیله ای را که به آن پروب میگویند، روی شکم مادر حرکت میدهد.
قبل از حرکت پروب بر روی شکم مادر، پزشک کمی ژل مخصوص به شکم مادر یا پروب میزند تا تصویری واضح تر از جنین روی صفحه نمایش مشخص باشد، تنها دلیل زدن ژل یا مایع مرطوب کننده همین مورد است. با حرکت پروب روی شکم، شما میتوانید فرزند خودتان را روی صفحه نمایشگر مشاهده کنید. اما چرا سونوگرافی بی خطر است؟
در سونوگرافی از امواج صوتی برای به تصویر کشیدن جنین استفاده میکنند. این امواج برخلاف اشعه ایکس خطری برای سلامتی جنین ندارند.
چه زمانی از سونوگرافی برای تشخیص جنسیت جنین استفاده کنیم؟
اغلب پزشکان و ماماها از سونوگرافی برای مشخص کردن جنسیت جنین در بین هفته ۱۸ تا ۲۱ بارداری استفاده میکنند. البته امکان تشخیص معمولا از هفته ۱۴ نیز وجود خواهد داشت.
سونوگرافی از دقت بالایی برخوردار است اما باز هم باید گفت که بطور صد در صد نمیتوان به آن اطمینان کرد، چراکه ممکن است جنین در شکم مادر در وضعیت نامناسبی قرار داشته باشد و آلت تناسلی آن برای پزشک بطور کامل مشخص نباشد.
گاهی اوقات تکنسین ها به خاطر مشاهده نکردن آلت تناسلی تشخیص میدهند که فرزند، دختر است. اما امکان اشتباه در این تشخیص وجود دارد.
آیا به روش های سنتی برای تشخیص جنسیت فرزند خود اطمینان کنیم؟
در زمان قدیم به علت عدم وجود امکاناتی مانند سونوگرافی، مردم عامه از روی تجربه و مشاهده احوال مادر حدس هایی برای تشخیص جنسیت یا به عبارتی تشخیص پسر یا دختر بودن فرزند میزدند. اما همه ما خوب میدانیم که این حدس ها به هیچ وجه قابل اطمینان نبوده و احتمال صحت آنها بسیار اندک است.
برای مثال گرسنگی شدید در حین بارداری را نشانه پسر بودن فرزند میدانستند. یا اگر مادر ضربان قلب بالایی داشت، میگفتند فرزند دختر است. حتی فراموشی کوتاه مدت مادر را نشان از دختردار بودن او میدانستند.
نتیجه گیری
همه ما میدانیم که روش های قدیمی در پاراگراف قبلی کاملا بی پایه و اساس بوده و تنها حدسیات افراد میباشد. بنابراین با پیشرفت علم و تکنولوژی اگر قصد دارید تعیین جنسیت فرزند خود را متوجه شوید، تنها راه مطمئن رجوع به مشاوره مامایی و استفاده از روش های ذکر شده در بالاست. امیدوارم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.