هفته بیستم بارداری، دقیقا ایستگاهی در میانهی مسیر ۹ ماههی مادر شدن است. در این هفته، تغییرات زیادی در بدن مادر و جنین رخ میدهد که دانستن آنها میتواند تجربهی بارداری را آگاهانهتر، سالمتر و لذتبخشتر کند. در این مقاله نوشته شده توسط مشاوره مامایی لیلا علی آبادی ، به تمام نکات ضروری هفته ۲۰ بارداری میپردازیم. با ما همراه باشید تا با راهنماییهای علمی، دقیق و کاربردی، خیالتان از بابت سلامت خود و کوچولوی درون شکمتان راحت شود.

At week 21 of pregnancy, your baby is about the size of a banana, weighing around 350-390g and measuring roughly 18cm. They are developing a lanugo, a fine layer of hair, and their oil glands are producing vernix caseosa, a waxy substance that protects their skin. Your baby’s brain is growing, and they can hear and even respond to your voice and the foods you eat. منبع:tommys |
وضعیت مادر در هفته ۲۰ بارداری
در این هفته، مادر وارد ماه پنجم بارداری شده و اغلب احساس باردار بودن، عمیقتر از قبل است. شکم دیگر مخفیشدنی نیست، حرکات جنین بیشتر حس میشود و بدن با تغییراتی مانند:
- افزایش وزن حدود ۴ تا ۵ کیلوگرم
- بزرگ شدن رحم تا نزدیک ناف
- دردهای خفیف در کمر و لگن
- گاهی سردرد یا سرگیجه
- سوزش سر دل یا یبوست
سازگار میشود. به طور کلی، هفته بیستم یکی از هفتههای نسبتاً آرام و پایدار بارداریست.
رشد جنین در هفته ۲۰ بارداری
جنین حالا حدود ۲۵ سانتیمتر طول دارد و وزنش تقریباً ۳۰۰ گرم است. رشد اندامها به سرعت ادامه دارد:
- پوست هنوز شفاف است اما با چربی قهوهای احاطه میشود.
- ناخنها، ابرو و مژهها تکامل یافتهاند.
- دستگاه تناسلی تقریباً کامل شده و در سونوگرافی، جنسیت به وضوح دیده میشود.
- سیستم عصبی در حال پیشرفت است.
- حرکات جنین قویتر و منظمتر شده.

سونوگرافی آنومالی در هفته ۲۰
این سونوگرافی یکی از مهمترین سونوهاست. در آن موارد زیر بررسی میشود:
- ساختار مغز، قلب، کلیه، ستون فقرات و اندامها
- محل قرارگیری جفت
- مقدار مایع آمنیوتیک
- تشخیص ناهنجاریهای مادرزادی
- تعیین جنسیت جنین
این سونو معمولاً بین هفته ۱۸ تا ۲۲ انجام میشود و اطلاعات حیاتی درباره سلامت جنین ارائه میدهد.
هفته بیستم بارداری جنین دختر
اگر جنین شما دختر باشد، در این هفته تخمدانهایش حاوی میلیونها تخمک نابالغ هستند که تا دوران بلوغ در همان حالت باقی میمانند. رحم نیز تشکیل شده و در جای طبیعیاش قرار دارد و لولههای فالوپ هم در حال تکامل هستند. واژن نیز در حال شکلگیری است.
البته تفاوت ظاهری رشد بین دختر و پسر چندان زیاد نیست، اما از لحاظ داخلی، اندامهای جنسی در حال شکلگیری تخصصیتر هستند. دستگاه تناسلی خارجی ممکن است هنوز کمی مبهم به نظر برسد اما در حال واضحتر شدن است. با پیشرفت هفتهها، تمایز جنسی بهویژه در سونوگرافیها دقیقتر میشود. این تحولات نشاندهنده بلوغ تدریجی سیستم تولیدمثلی جنین دختر است.

هفته بیستم بارداری جنین پسر
در جنین پسر، بیضهها در حال حرکت به سمت کیسه بیضه هستند، گرچه هنوز ممکن است داخل شکم قرار داشته باشند. این فرایند طبیعی تا چند هفته دیگر تکمیل میشود. آلت تناسلی معمولاً قابل مشاهده است و بهراحتی در سونوگرافی تشخیص داده میشود، هرچند گاهی موقعیت جنین یا زاویه تصویر میتواند روی وضوح تأثیر بگذارد. در عین حال، هورمون تستوسترون به رشد عضلات و استخوانها کمک میکند و تأثیر آن در تقویت اندامهای حرکتی نیز دیده میشود.
اندام تناسلی خارجی در این هفته تا حد زیادی شکل گرفته و تمایز آن نسبت به جنین دختر مشهودتر است. همچنین کیسه بیضه نیز شروع به تکامل کرده و به تدریج برجستهتر میشود. این تحولات نشاندهنده تکامل مستمر سیستم تولید مثلی جنین پسر هستند که در ادامه بارداری کاملتر خواهند شد.
هفته ۲۰ بارداری یعنی چند ماهگی؟
هفته بیستم بارداری نشاندهنده ورود شما به ماه پنجم از دوران بارداری است. به طور دقیق، بارداری به سه دوره سهماهه تقسیم میشود که هفته ۲۰ دقیقاً در وسط سهماهه دوم قرار دارد. یعنی شما تاکنون تقریباً ۴ ماه و نیم را پشت سر گذاشتهاید و حدود ۱۹ تا ۲۰ هفته از زمان لقاح گذشته است. از این نقطه به بعد، ۲۰ هفته یا حدود ۵ ماه دیگر تا زمان زایمان طبیعی باقی مانده است. در مجموع، کل دوران بارداری معمولاً بین ۳۸ تا ۴۲ هفته طول میکشد.
همچنین در این زمان، اندازه رحم به حدی میرسد که تقریباً در ارتفاع ناف قرار میگیرد. در هفته ۲۰، رشد جنین به طور متوسط به حدود ۲۵ سانتیمتر و وزن حدود ۳۰۰ گرم میرسد که نشاندهنده پیشرفت قابل توجه در نیمه راه بارداری است. به یاد داشته باشید که تقسیمبندی سهماهه بارداری برای بررسی دقیقتر رشد و نیازهای جنین و مادر اهمیت زیادی دارد.
هفته ۲۰ بارداری چی بخوریم؟
تغذیه این هفته باید بر پایه نیازهای رشدی جنین و حفظ انرژی مادر باشد:
- پروتئین (مرغ، تخممرغ، حبوبات)
- کلسیم (ماست، شیر، بادام)
- آهن (گوشت قرمز، عدس، اسفناج)
- ویتامین C (پرتقال، کیوی) برای جذب آهن بهتر
- نوشیدن آب کافی و مصرف فیبر بالا برای پیشگیری از یبوست
از مصرف غذاهای چرب و فستفود پرهیز کنید.

حرکات جنین در هفته ۲۰ بارداری چگونه است؟
در هفته ۲۰، بسیاری از مادران برای اولین بار حرکات واضح جنین را احساس میکنند. این حرکات شبیه قلقلک، موجزدن یا حتی ضربههای کوچک هستند و معمولاً در قسمت پایین شکم یا اطراف ناف حس میشوند. اگر اولین بارداریتان باشد، ممکن است این حرکات کمی دیرتر برایتان قابلتشخیص شوند. اما در بارداریهای دوم به بعد، مادرها معمولاً زودتر و با دقت بیشتری این حرکات را تشخیص میدهند.
حرکت جنین نشاندهنده سلامت اوست و هرچه به هفتههای بعدی نزدیک میشویم، این حرکات منظمتر و قویتر میشوند. اگر هنوز حرکتی حس نکردهاید، نگران نباشید، اما از هفته ۲۲ به بعد حتماً باید حرکات جنین منظم حس شود.
مراقبتهای مهم در هفته ۲۰ بارداری
هفته ۲۰ زمان مناسبی برای مرور چکاپهای پزشکی و بهروزرسانی سبک زندگی است:
- انجام سونوگرافی آنومالی برای بررسی سلامت ساختاری جنین
- پیگیری ویتامینهای ضروری مانند آهن و اسیدفولیک
- مدیریت وزن و فعالیت بدنی مناسب مثل پیادهروی روزانه
- بررسی علائم غیرعادی مثل دردهای شدید، خونریزی یا سردردهای مداوم
- آمادگی روانی برای نیمه دوم بارداری با کمک مشاور یا کلاسهای آموزشی
در این مرحله، هم سلامت جسمی و هم آرامش روانی اهمیت دارد، پس تعادل را حفظ کنید و در صورت نیاز، از مشاور مامایی کمک بگیرید.

ثبت نوبت ویزیت آنلاین
با کلیک بر روی گزینه دریافت ویزیت آنلاین
نوبت خود را به راحتی ثبت کنید.

ارسال مستندات
در صورت نیاز میتوانید از طریق فرم، آزمایش
و تصاویر خود را برای پزشک ارسال کنید.

گفتگو با پزشک
در زمان مقرر، از سمت پزشک با شما
ارتباط تلفنی / متنی برقرار میشود.
جنین در هفته بیستم کجای شکم قرار دارد؟
رحم در این هفته در ارتفاع ناف قرار دارد، بنابراین جنین هم معمولاً بین استخوان لگن تا بالای ناف قرار گرفته است. این جایگاه به تدریج بالاتر میرود و تا هفتههای پایانی تقریباً به دندهها نزدیک میشود.
اندازه شکم در هفته 20 بارداری
اندازه شکم ممکن است در هر مادر متفاوت باشد، اما معمولاً:
- رحم به اندازه یک طالبی بزرگ شده.
- برجستگی شکم واضح است.
- در مادران لاغرتر، شکم زودتر نمایان میشود.
- در بارداری دوم یا سوم، شکم ممکن است بزرگتر به نظر برسد.
نگران اندازه شکمتان نباشید؛ پزشک رشد جنین را از طریق سونوگرافی بررسی میکند.
چه کسانی زایمان طبیعی راحتی دارند؟
یکی از دغدغههای مادران در هفتههای میانی بارداری، پیشبینی نوع زایمان است. اما واقعاً چه کسانی زایمان طبیعی راحتی دارند؟ بسته به شرایط جسمی، اندازه لگن، وزن جنین، انعطافپذیری دهانه رحم و آمادگی روانی، بسیاری از زنان میتوانند تجربه خوبی از زایمان طبیعی داشته باشند.

نگاهی به هفته ۲۱ بارداری
پس از عبور از هفته ۲۰، وارد هفته ۲۱ بارداری میشوید؛ زمانی که رشد جنین همچنان با سرعت بالا ادامه دارد. پوستش ضخیمتر میشود، حرکاتش بیشتر حس میشوند و شما ممکن است برای اولین بار دچار گرفتگی پا شوید. تغذیه خوب و استراحت کافی اهمیت ویژهای دارد.
نتیجهگیری
هفته بیستم بارداری، نیمهی مهم و امیدوارکنندهی این مسیر ۹ ماهه است. با شناخت بهتر بدن خود و نیازهای جنین، میتوانید تجربهای ایمنتر و آگاهانهتر داشته باشید. توجه به تغذیه، سونوگرافی آنومالی، پیگیری حرکات جنین و آمادگی ذهنی برای ادامه مسیر، از اصلیترین نکاتیست که در این هفته باید جدی گرفته شود.

ثبت نوبت ویزیت آنلاین
با کلیک بر روی گزینه دریافت ویزیت آنلاین
نوبت خود را به راحتی ثبت کنید.

ارسال مستندات
در صورت نیاز میتوانید از طریق فرم، آزمایش
و تصاویر خود را برای پزشک ارسال کنید.

گفتگو با پزشک
در زمان مقرر، از سمت پزشک با شما
ارتباط تلفنی / متنی برقرار میشود.
سوالات متداول
۱. آیا در هفته ۲۰ بارداری، جنسیت با اطمینان قابل تشخیص است؟
بله، در بیشتر موارد، سونوگرافی آنومالی میتواند جنسیت را بهطور دقیق مشخص کند.
۲. حرکات جنین در هفته بیستم باید چقدر باشد؟
بسته به موقعیت جفت و نوع بارداری، ممکن است حرکات کم یا زیاد حس شود. اگر تا هفته ۲۲ هیچ حرکتی حس نکردید، با پزشک مشورت کنید.
۳. آیا در هفته ۲۰ میتوان سفر رفت؟
اگر بارداری کمخطر دارید و پزشکتان اجازه داده، میتوانید سفرهای کوتاه داشته باشید. اما از سفرهای طولانی یا پرتنش خودداری کنید.
۴. سونوگرافی آنومالی اجباری است؟
بله، یکی از مهمترین سونوگرافیهای دوران بارداری است که برای بررسی سلامت کامل جنین ضروریست.