بارداری سفریست پر از لحظات شیرین و البته چالشبرانگیز. وقتی به هفته ۲۴ بارداری میرسی، به نیمه دوم بارداری وارد شدهای؛ جایی که کمکم بیشتر با حرکات کوچولوی درون شکمت آشنا میشوی، رحم بهوضوح بزرگ شده و بدنت در حال آماده شدن برای مراحل نهایی این مسیر است. این هفته یکی از حساسترین و البته خاصترین هفتههای بارداری است، چرا که رشد جنین سرعت بیشتری میگیرد و بسیاری از غربالگریهای مهم مثل تست قند (دیابت بارداری) انجام میشود. در ادامهی این مطلب با نگاهی دقیق و موشکافانه به هفته ۲۴ بارداری میپردازیم؛ مطلبی که توسط “مشاوره مامایی لیلا علی آبادی” برای شما مادران عزیز آماده شده است تا با آگاهی بیشتر، تجربهای امن و لذتبخش از بارداری داشته باشید.

وضعیت جنین در هفته ۲۴ بارداری
در هفته ۲۴، جنین شما تقریباً به اندازهی یک بلال شیرین است! قدش به حدود ۳۰ تا ۳۲ سانتیمتر میرسد و وزنش در حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ گرم است. پوست او هنوز نازک و کمی چروکیده است، اما بهتدریج با ذخیره چربی، ظاهرش شبیهتر به یک نوزاد کامل میشود. مهمترین اتفاق در این هفته، آغاز تولید مادهی حیاتی سورفاکتانت در ریههاست که برای تنفس بعد از تولد ضروریست.
Your baby, or foetus, is around 30cm long from head to heel. That’s approximately the size of a corn on the cob. Everything is in proportion, but your baby is smaller than a baby who’s been in the womb for longer. If your baby was born now, there is a chance they will survive outside the womb. منبع:nhs |
تغییرات بدن مادر در هفته ۲۴
بدن شما با سرعتی قابل توجه در حال تطبیق با رشد جنین است. رحم تا بالای ناف آمده و شکم حالا بهوضوح جلو آمده است. افزایش وزن تا هفته ۲۴ بهطور میانگین بین ۶ تا ۷ کیلوگرم خواهد بود. ممکن است در پاها یا دستان خود احساس ورم یا بیحسی کنید، یا حتی دردهای لگنی، کمردرد، و سوزش معده را بیشتر از قبل تجربه کنید. تغییرات هورمونی همچنان ادامه دارد و احتمالاً ترشحات واژن بیشتر شدهاند.

ثبت نوبت ویزیت آنلاین
با کلیک بر روی گزینه دریافت ویزیت آنلاین
نوبت خود را به راحتی ثبت کنید.

ارسال مستندات
در صورت نیاز میتوانید از طریق فرم، آزمایش
و تصاویر خود را برای پزشک ارسال کنید.

گفتگو با پزشک
در زمان مقرر، از سمت پزشک با شما
ارتباط تلفنی / متنی برقرار میشود.
علائم رایج هفته ۲۴ بارداری
در هفته ۲۴ بارداری، بدن مادر وارد یکی از مراحل مهم رشد جنین میشود؛ جایی که نهتنها حرکات کودک واضحتر و مداومتر حس میشود، بلکه احساس اتصال عاطفی قویتری هم بین مادر و جنین شکل میگیرد.در ادامه علائم رایج هفته 24 بارداری نام برده شده است:
- حرکات قابللمس جنین
- یبوست یا سوزش معده
- بیخوابی یا اختلال خواب
- تنگی نفس خفیف
- تغییر رنگ و ضخامت پوست شکم و سینهها
مراقبتهای هفته ۲۴ بارداری
در این هفته، موارد زیر را باید جدی بگیرید:
- تست غربالگری دیابت بارداری (GCT): انجام آن در بین هفتههای ۲۴ تا ۲۸ توصیه میشود.
- تغذیه متعادل: مصرف غذاهای حاوی آهن، کلسیم، پروتئین و فیبر ضروریست.
- استراحت کافی: خواب شبانهی باکیفیت در این مرحله بسیار مهم است.
- استفاده از لباس راحت: لباسهایی انتخاب کنید که به شکم و کمر فشار نیاورند.

هفته ۲۴ بارداری چی بخوریم؟
- در هفته بیستوچهارم، بدن شما وارد مرحلهای از بارداری شده که هم نیازهای تغذیهای مادر بیشتر شده، هم جنین در حال جهش رشدیست. بنابراین انتخاب مواد غذایی دقیق و هدفمند اهمیت بالایی دارد.
- در این هفته:
- ۱. غذاهای خونساز بخورید. بدن شما مشغول خونسازی بیشتر برای تغذیه جفت و جنین است. خوردن خوراکیهایی مثل خورشت لوبیا قرمز، سوپ عدس با سبزیجات تازه یا تکههای گوشت گوسفندی پختهشده بدون چربی، انتخابهای مفیدی هستند.
- لبنیات کمنمک، روزانه در وعدههای کوچک مصرف شود. نیازی نیست حجم زیادی ماست یا شیر یکجا بخورید؛ بلکه پخش کردن لبنیات در وعدههای مختلف باعث جذب بهتر کلسیم میشود.
- میوههایی که زود هضم میشوند را در طول روز پخش کنید. بهجای خوردن چند عدد پرتقال یا سیب یکجا، میتوانید هر ۳ تا ۴ ساعت، یک واحد میوه مصرف کنید تا قند خونتان هم متعادل بماند.
- آب، فقط برای رفع تشنگی نیست. نوشیدن آب کافی باعث روانسازی حرکات روده، دفع سموم از طریق کلیه و حفظ کشسانی پوست شکم میشود.
- خوراکیهای سبک اما مغذی بخورید. میانوعدههایی مثل تخممرغ آبپز، حریره بادام یا سوپ سبزیجات با کمی بلغور جو میتواند انرژی لازم را تأمین کرده و در عین حال سنگینی ایجاد نکند.
- از غذاهای فرآوریشده، شور، پرادویه یا کنسروی دوری کنید. این مواد نه تنها ارزش غذایی پایینی دارند، بلکه به احتباس آب در بدن، ورم و سوءهاضمه منجر میشوند.
هفته ۲۴ بارداری یعنی چند ماهگی؟
اگر در هفته ۲۴ بارداری هستید، یعنی تقریباً شش ماه کامل را پشت سر گذاشتهاید. درواقع، این هفته جایی میان پایان ماه ششم و آغاز ماه هفتم قرار دارد. هنوز به سهماهه سوم نرسیدهاید، اما بدن شما خودش را برای ورود به آن آماده میکند. جنین حالا بزرگتر شده، رحم فضای بیشتری را اشغال کرده و بسیاری از مادران در این مرحله متوجه سنگینی بیشتر، حرکات واضحتر جنین و گاهی بیخوابی شبانه میشوند. این هفته، مثل پلی است بین نیمهی اول و نیمهی دوم بارداری. خلاصه اینکه: هفته ۲۴ یعنی در آستانه ورود به ماه هفتم هستید، ولی همچنان در محدوده ماه ششم قرار دارید.

جنین ۲۴ هفته پسر
در هفته ۲۴ بارداری، دستگاه تناسلی جنین پسر به بلوغ نسبی رسیده و در بسیاری از سونوگرافیها، اندامهای جنسی بهوضوح قابلتشخیصاند.
حرکت تدریجی بیضهها از ناحیه شکم به سمت کیسه بیضه آغاز شده، هرچند این فرایند ممکن است تا هفتههای آخر بارداری یا حتی پس از تولد ادامه یابد.
در سونوگرافی دقیق، در صورت وضعیت مناسب جنین، میتوان اندازه و شکل آلت تناسلی را مشاهده کرد و این یکی از قطعیترین روشها برای تعیین جنسیت محسوب میشود.
در برخی موارد، سایههای ناشی از موقعیت بند ناف یا حرکات جنین ممکن است باعث تردید در تشخیص شوند، بنابراین تجربه و دقت سونوگرافیست اهمیت زیادی دارد.
هورمون تستوسترون به تدریج از بدن جنین ترشح میشود و همین امر، به رشد بیشتر اندامهای تناسلی و تفاوتهای فیزیولوژیکی بین جنین پسر و دختر کمک میکند.
گاهی والدین به دنبال دریافت تأیید نهایی جنسیت در این هفته هستند، زیرا سطح خطای تعیین جنسیت در هفته ۲۴ به حداقل میرسد.
جنین ۲۴ هفته دختر
در هفته ۲۴ بارداری، رشد اندامهای تناسلی در جنین دختر به مرحلهای رسیده که میتوان در سونوگرافیهای دقیق، ساختار کلی آنها را تشخیص داد.
تخمدانها نهتنها شکل گرفتهاند، بلکه تا این زمان حاوی بیش از ۶ میلیون فولیکول اولیه هستند که پایهای برای باروری آینده او محسوب میشوند.
لبهای بزرگ واژن به مرور شروع به پوشاندن لبهای کوچکتر میکنند، فرآیندی که ممکن است تا هفتههای پایانی بارداری تکمیل نشود.
هورمونهای زنانه مانند استروژن از جفت عبور کرده و در رشد سیستم تناسلی و حتی عملکرد موقت برخی بخشهای آن نقش دارند.
در برخی سونوگرافیها، بهخصوص با زاویه مناسب، ممکن است ناحیه تناسلی به شکل “سه خط سفید” مشخص شود که نشانه تشخیص جنسیت دختر است.
اگرچه در این هفته تأیید جنسیت نسبتاً دقیق انجام میشود، اما بسته به وضعیت قرارگیری جنین و تجربه متخصص، احتمال خطای جزئی وجود دارد.
همچنین، رشد سریع مغز و سیستم عصبی در جنین دختر، همزمان با تکمیل سیستم تناسلی، نویدبخش ورود به یکی از حساسترین مراحل رشد جنینی است.

پایین بودن جنین در هفته ۲۴
اگر پزشک اعلام کند که جنین پایینتر از حد نرمال قرار دارد، بهمعنای خطر نیست اما ممکن است نیاز به استراحت بیشتر یا پیگیری با سونوگرافی باشد. در برخی موارد ممکن است نشانهای از ضعف دهانه رحم یا احتمال زایمان زودرس باشد که با مراقبت کنترلپذیر است.
عکس جنین ۲۴ هفته
در سونوگرافی سهبعدی هفته ۲۴، چهرهی جنین بهوضوح دیده میشود. حتی ممکن است بتوانید حالات صورت یا حرکات دست و پا را ببینید که بسیار جذاب و اطمینانبخش است.
کیا هفته ۲۴ بارداری هستن؟
اگر شما در هفته ۲۴ هستید، بدانید که وارد یکی از مهمترین مراحل رشد جنین شدهاید. معمولاً در گروههای مجازی بارداری، مادران این هفته تجربیات مشابهی از افزایش حرکت جنین، خستگی و آمادگی برای سونوگرافی دیابت بارداری دارند.
سونوگرافی هفته ۲۴ بارداری
سونوگرافی این هفته میتواند جهت بررسی رشد کلی جنین، وزن، حرکات و سلامت جفت انجام شود. همچنین موقعیت جفت، سطح مایع آمنیوتیک و اندازه اعضای بدن بررسی میشود.
ورزش در بارداری در خانه
در این مرحله از بارداری، ورزشهای ملایم خانگی مثل حرکات کششی، تمرینات لگنی (کگل) و یوگای بارداری کمک میکنند تا هم عضلات قوی بمانند و هم بدن آماده زایمان شود. البته پیش از شروع ورزش با ماما یا پزشک مشورت کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
گاهی علائمی در بارداری ظاهر میشوند که نباید نادیده گرفته شوند. اگر با دردی ناگهانی و غیرقابل تحمل در ناحیه شکم یا کمر روبهرو شدید، این میتواند نشانهای از یک مشکل جدی باشد.
در صورتی که حرکات جنین کاهش پیدا کرده یا کاملاً متوقف شدهاند، بهتر است در اولین فرصت بررسی شوید.
ترشحات غیرطبیعی با رنگ، بوی متفاوت یا همراه با خونریزی هم نیازمند مراجعه فوری هستند.
اگر سردردی شدید، طولانی و غیرقابل کنترل دارید که با استراحت بهتر نمیشود، این یک هشدار جدی است.
تاری دید، لکههای نورانی یا دوبینی نیز میتوانند نشانهی افزایش فشار خون یا سایر مشکلات باشند.
ورم ناگهانی در دستها، پاها یا صورت بهخصوص اگر با سردرد یا تاری دید همراه باشد، نگرانکننده است.
تغییر در سطح هوشیاری یا احساس گیجی و منگی شدید هم نیاز به بررسی دارد.
در صورت افزایش ضربان قلب، تنگی نفس یا احساس فشار در قفسه سینه، باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
اگر احساس تب، لرز یا بیحالی شدید دارید، ممکن است عفونت در بدن وجود داشته باشد.
همیشه به حس درونی خود اعتماد کنید؛ اگر حس کردید چیزی درست نیست، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
نتیجهگیری
هفته ۲۴ بارداری، زمانی برای آرام گرفتن و گوش دادن به بدن خود است. در این مرحله، نهتنها جنین بهشکل محسوسی رشد کرده، بلکه نیازهای تغذیهای، روانی و جسمی شما نیز بیشتر از قبل شده است. با آگاهی از آنچه در بدنتان میگذرد، میتوانید با اطمینان بیشتر و آرامش قلبی، برای هفتههای آینده آماده شوید.
سوالات متداول درباره هفته ۲۴ بارداری
۱. آیا پایین بودن شکم در هفته ۲۴ خطرناک است؟
نه لزوماً؛ اما باید تحت نظر باشید، مخصوصاً اگر با درد یا انقباض همراه باشد.
۲. حرکات جنین باید چقدر باشد؟
در این هفته معمولاً حرکات روزانه حس میشود، اما هنوز ریتم منظم ندارد.
۳. آیا هفته ۲۴ میتوان سونوگرافی تعیین جنسیت انجام داد؟
بله، در اکثر موارد تشخیص دقیق جنسیت ممکن است.
۴. آیا داشتن ترشحات واژن در هفته ۲۴ طبیعی است؟
بله، تا زمانیکه بیبو و بدون خارش باشد طبیعیست.
۵. آیا میتوان ورزش در بارداری در خانه انجام داد؟
بله، ورزشهای سبک مثل یوگا و حرکات کششی برای این دوره مفید هستند.