افسردگی در بارداری، موضوعی است که ممکن است برای بسیاری از زنان باردار چالشبرانگیز باشد. این مسئله که گاهی اوقات به عنوان افسردگی در بارداری شناخته میشود، میتواند تاثیرات جدی بر سلامت روانی و جسمی زنان باردار و نیز سلامت نوزادان آینده داشته باشد. علائم افسردگی میتواند شامل احساس ناامیدی، کاهش علاقه یا لذت در فعالیتهایی که قبلاً لذت بخش بودهاند، تغییرات در اشتها یا وزن، اختلال در خواب، افزایش خستگی یا کاهش انرژی، احساس ارزشمندی کمتر یا گناه، افزایش اضطراب یا عصبانیت و یا حتی افکار خودکشی یا مرگ باشد.
اگر چه این علائم ممکن است برای برخی از زنان باردار طبیعی به نظر برسد، اما اگر این علائم شدید یا مداوم باشند، ممکن است نشاندهنده افسردگی باشند. در چنین مواردی، مراجعه به یک متخصص سلامت روانی برای دریافت راهنمایی و درمان ضروری است؛ البته مشاوره مامایی لیلا علی آبادی نیز در این باره به شما کمک خواهند کرد.
افسردگی در بارداری
به عبارتی افسردگی نوعی اختلال روانشناختی است که از علائم بارز آن عدم لذت و رضایتمندی از زندگی است. فرد مبتلا به این اختلال از خلق و خوی پایین و منفی بهرهمند است. بدون شک اختلال افسردگی همیشه و در هر دورانی سخت و دشوار است؛ اما در دوران بارداری سختتر هم خواهد شد. چراکه همه اطرافیان از مادر توقع دارند که شاد باشد و اینگونه بروز احساساتش سخت خواهد شد که به افسردگی خود اعتراف کند.
تقریبا 20 درصد زنان علائم افسردگی را دارند که اغلب اوقات تشخیص داده نمیشود زیرا تصور میکنند که این اتفاقات ناشی از تغییرات هورمونی بوده و طبیعی است و برای درمان پیگیری نمیکنند. اگرچه این سهلانگاری ممکن است خطراتی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
لازم به ذکر است که افسردگی دوران باردرای همیشه شامل ناراحتی و خلق بد نیست؛ بلکه ممکن است با خشم و استرس شدید هم همراه باشد که اجتنابناپذیر است.
درمان افسردگی بارداری
همانطور که پیش تر گفته شد؛ ممکن است که این تغییر منفیِ خلق و خوی زنان باردار در روند زندگیشان نیز اختلال ایجاد کند. بدین منظور باید سریعا به فکر درمان باشند که در ادامه به چند مورد از مهمترین ها اشاره شده است:
اصلاح سبک زندگی
بهتر است که قبل از هر گونه اقدام به مصرف داروهای مختلف، سعی بر اصلاح و بهبود سبک زندگی خود کنید. به طور مثال؛
- خواب خود را تنظیم کنید.
- استراحت کافی داشته باشید.
- به مقدار کافی (حداقل 8 لیوان در روز) آب بنوشید و بدن خود را دهیدراته نگاه ندارید.
- پیادهروی، کلاس یوگا بارداری و مدیتیشن را جزو برنامههای روزانه خود قرار دهید.
- تغذیه سالمی داشته باشید (از مصرف کربوهیدرات، شکر و کافئین تا حدممکن خودداری کنید. پروتئین سالم مصرف کنید.)
- فیلم موردعلاقه خود را ببینید.
- نقاشی بکشید (البته اگر به این هنر علاقه دارید؛ چراکه به شدت باعث کاهش استرس خواهد شد)
- به مسافرت رفته و در طبیعت قرار بگیرید (در این باره حتما با پزشک خود مشورت کنید)
- بیشتر از هر زمان دیگری خودتان را دوست داشته باشید و حتما با فرزندی که در شکم شماست، صحبت کنید.
صحبت و همفکری با اطرافیان
حتما بدون هیچ ترس و خجالتی درباره نگرانیهای خود با همسر و افراد نزدیکتان صحبت کنید تا از حمایتهای آنها بهرهمند شوید. البته مشاوره کردن با پزشک خود را دست کم نگیرید.
مراجعه به روانشناس
چنانچه اختلال افسردگی دوران بارداری؛ مانند هر مشکل دیگری به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان و کنترل خواهد بود. بدین منظور مراجعه به روانشناس؛ البته نه روانپزشک توصیه خواهد شد که میتوانید بدون ترس از قضاوت، از احساسات و نگرانیهای خود صحبت کنید.
ماساژ درمانی
بی شک ماساژ در هر دورهای لذتبخش خواهد بود. اما بهتر است که در بارداری نیز به این امر توجه ویژهای داشته باشید و به صلاحدید پزشک خود چندین بار در ماه تکرار کنید. زیرا ماساژ درمانی هورمون کورتیزول را کاهش داده و این کاهش به درمان علائم افسردگی کمک شایانی خواهد کرد.
شرکت در جلسات گروه درمانی
این راهکار به همه زنان باردار؛ بخصوص افراد برونگرا و اجتماعی به شدت توصیه میشود. چراکه بُعد اجتماعی و نیاز شما به حمایت را برآورده خواهد کرد. این جلسات همچنین در زمان شرکت در کلاس های آمادگی برای زایمان برای مادران باردار فراهم شده تا با قرار گرفتن در جمعی که وضعیت و موقعیت همانند را دارند احساس بهتری نسبت به بارداری خود داشته باشند و استرس و اضطراب کاهش یابد.
نور درمانی
نوردرمانی، یک روش درمانی است که میتواند به کاهش علائم افسردگی در دوران بارداری کمک کند. این روش، که بر پایه فعالیت بدنی و ورزش است، میتواند به بهبود حالت روحی و روانی کمک کند. نوردرمانی، با افزایش سطح اندورفین در بدن، میتواند احساس خوشبختی و آرامش را افزایش دهد. همچنین، این روش میتواند به بهبود خواب، کاهش استرس و اضطراب و افزایش انرژی و استقامت کمک کند. با این حال، قبل از شروع هر برنامهای، مشورت با پزشک ضروری است.
طب سورنی
طب سوزنی، یکی از روشهای درمانی سنتی چینی است که میتواند به کاهش افسردگی در زنان باردار کمک کند. این روش، با تحریک نقاط خاصی در بدن از طریق سوزنهای بسیار نازک، میتواند تعادل انرژی در بدن را بازیابی کند و به کاهش علائم افسردگی کمک کند. طب سوزنی میتواند به کاهش استرس، افزایش احساس آرامش، بهبود خواب و کاهش اضطراب نیز کمک شایانی کند.
از طرفی یکی از مزایای انجام این روش، استفاده نکردن از هر گونه ماده و داروهای شیمیایی است که همین موضوع، طرفداران این طب را روز به روز بیشتر کرده است.
دارو درمانی
شکی نیست که برای خوردن دارو در دوران بارداری نگران باشید. اما لازم به ذکر است که چنانچه قبل از بارداری داروی افسردگی مصرف میکردید، باید در این باره با پزشک خود مشورت کرده و داروهایتان را سرخود قطع نکنید. زیرا قطع کردن ناگهانی دارو گاها برای شما و کودکتان خطرناکتر هم خواهد بود.
**در نهایت در نظر داشته باشید که مشاوره مامایی لیلا علی آبادی متخصص زنان نیز کمک قابل قبولی را به شما خواهند داد. **
جمعبندی
همانطور که در مقاله گفته شد؛ افسردگی در دوران بارداری یک مسئله رایج و مهم است که میتواند تاثیرات جدی بر سلامت مادر و نوزاد داشته باشد. اگرچه این علائم ممکن است برای برخی از زنان باردار طبیعی به نظر برسد، اما اگر شدید یا مداوم باشند، ممکن است نشان از افسردگی باشد. در چنین مواردی، مراجعه به یک متخصص سلامت روانی برای دریافت راهنمایی و درمان ضروری است. در کل، افسردگی در دوران بارداری یک مسئله قابل مدیریت است و با درمان مناسب، میتوان به بهبودی رسید.