عقب افتادن پریود یا قاعدگی نامنظم یکی از مشکلاتی است که بسیاری از زنان در طول زندگی خود با آن روبه رو میشوند. این در حالی است که بارداری را می توان به عنوان عامل اصلی در نظر گرفت، دلایل دیگری نیز هم میتوانند باعث تأخیر در قاعدگی شوند. اگرچه ممکن است این وضعیت نگرانکننده باشد، همیشه به معنای وجود یک مشکل جدی نیست. در این مقاله توسط مشاوره مامایی لیلا علی آبادی، به بررسی علت های مختلف تأخیر در پریود بجز بارداری پرداخته و سوالات رایجی که بسیاری از افراد دارند را پاسخ خواهیم داد.
علت عقب افتادن پریودی بجز بارداری
عقب افتادن پریود به جز بارداری میتواند به دلایل متفاوتی باشد که شامل استرس و اضطراب، تغییرات وزن، سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)، ورزش شدید، و مشکلات تیروئید است. همچنین، قطع مصرف داروهای ضد بارداری، یائسگی زودرس و برخی بیماریهای مزمن نیز میتوانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند. در ادامه به بررسی هر یک از این موارد می پردازیم.
۱. استرس و اضطراب
یکی از مهمترین عواملی که میتواند باعث تأخیر در عادت ماهانه شود، استرس است. استرس شدید میتواند هورمونهای بدن را تحت تأثیر قرار دهد و چرخه قاعدگی را مختل کند. در واقع، استرسهای کاری، خانوادگی یا حتی تغییرات بزرگ در سبک زندگی میتوانند باعث شوند که پریود تا چند روز دیرتر از زمان معمول رخ دهد.
۲. تغییرات وزن
تغییرات ناگهانی در وزن، بهخصوص کاهش وزن سریع، میتواند تعادل هورمونهای بدن را برهم زند و موجب عقب افتادن پریود شود. بدن برای داشتن چرخه منظم به تعادل در سطح چربی و انرژی نیاز دارد. افزایش وزن ناگهانی نیز میتواند تولید هورمون استروژن را افزایش داده و منجر به نامنظم شدن پریود شود.
۳. سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
تنبلی تخمدان نوعی اختلال هورمونی است که باعث میشود تخمدانها نتوانند بهطور منظم تخمکگذاری کنند. این امر موجب تأخیر در پریود یا قطع کامل آن میشود. زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، اغلب با دیگر علائمی مانند آکنه، افزایش وزن و رشد غیرطبیعی موهای زائد نیز روبرو میشوند.
۴. ورزش شدید
ورزش بیش از حد و سنگین نیز میتواند دلیل دیگری برای عقب افتادن پریود باشد. زنانی که بهطور حرفهای ورزش میکنند، بهویژه آنهایی که چربی بدن کمتری دارند، ممکن است با تأخیر یا حتی قطع پریود مواجه شوند. بدن در این شرایط به دلیل فشار فیزیکی و کمبود انرژی، تخمکگذاری را به تأخیر میاندازد.
۵. مشکلات تیروئید
غده تیروئید نقش مهمی در تنظیم هورمونهای بدن دارد. اگر تیروئید دچار اختلال شود، میتواند باعث نامنظمی در قاعدگی شود. کمکاری یا پرکاری تیروئید میتواند تأخیر در پریود ایجاد کند. در این شرایط، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد تا با آزمایش خون وضعیت تیروئید بررسی شود.
۶. قطع مصرف داروهای ضد بارداری
پس از قطع مصرف قرصهای ضد بارداری، ممکن است چرخه قاعدگی برای مدتی نامنظم شود. بدن نیاز به زمان دارد تا مجدداً به تعادل هورمونی طبیعی بازگردد. در این مدت، دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است و معمولاً نیازی به نگرانی نیست.
۷. یائسگی زودرس
زنانی که دچار یائسگی زودرس میشوند، قبل از سن ۴۰ سالگی با توقف تدریجی قاعدگی مواجه میشوند. یائسگی زودرس میتواند باعث تأخیر در پریود و در نهایت قطع کامل آن شود.
۸. بیماریهای مزمن و داروها
برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت یا سلیاک میتوانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند. همچنین، مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب یا شیمیدرمانی نیز ممکن است باعث تأخیر در پریود شوند.
نتیجهگیری
عقب افتادن پریود به دلایل متعددی بجز بارداری ممکن است رخ دهد و همیشه نباید نگرانی بابت بارداری ایجاد کند. دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است و عواملی مانند استرس، تغییرات وزن، ورزش شدید و مشکلات تیروئید میتوانند بر این موضوع تأثیرگذار باشند. با این حال، در صورت تأخیر مکرر یا طولانیمدت، مراجعه به ماما برای بررسی دقیقتر توصیه میشود.
سوالات متداول
۱. دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است؟
تأخیر در پریود به مدت ۷ روز معمولاً طبیعی تلقی میشود. اما اگر این تأخیر بهطور مکرر یا بیش از این مدت طول بکشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
۲. آیا استرس میتواند باعث تأخیر در پریود شود؟
بله، استرس میتواند بهطور مستقیم بر تعادل هورمونهای بدن تأثیر بگذارد و باعث تأخیر در پریود شود. کنترل استرس و مدیریت روانی میتواند به بازگشت چرخه قاعدگی به حالت طبیعی کمک کند.
۳. آیا ورزش بیش از حد میتواند باعث تأخیر در قاعدگی شود؟
بله، ورزشهای شدید و حرفهای میتواند چرخه قاعدگی را مختل کرده و باعث تأخیر یا قطع پریود شود. کاهش شدت تمرینات و افزایش میزان استراحت میتواند به تنظیم چرخه کمک کند.
۴. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر تأخیر در پریود بیش از ۷ روز طول بکشد یا بهطور مکرر تکرار شود و با علائم دیگری مانند درد شدید، خونریزی غیرطبیعی یا ضعف همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.